Nā hōʻailona ʻōiwi ʻAmelika, nā kiʻi kiʻi a me nā petroglyphs

No ka ʻāina ua kaha ʻo ia i ka laina pololei. 
No ka lani, he kakaka maluna ona; 
Keʻokeʻo ma waena o ka lā 
piha i na asterisk no ka po; 
Aia ma ka hema ka lae puka o ka la, 
Aia ma ka ʻākau ka lae o ka lā, 
Aia ma luna ka lae awakea, 
a me ka ua a me ke ao opua 
E iho mai ana nā laina hawewe mai ona mai.
Mai  "Na Mele o Hiawatha"  Henry Wadsworth Longfellow

I ka hōʻea ʻana o ka poʻe mākaʻikaʻi ʻEulopa i ʻAmelika, ʻaʻole kamaʻilio ka poʻe ʻAmelika ma o ka ʻōlelo kākau e like me kā mākou i ʻike ai. Akā, haʻi lākou i nā moʻolelo (moʻolelo waha) a hana i nā kiʻi a me nā hōʻailona. ʻAʻole kū hoʻokahi kēia ʻano kamaʻilio  ʻōiwi ʻAmelika mai ka wā lōʻihi ma mua o ka hiki ʻana mai o ke kākau ʻana, ua hoʻopaʻa ka poʻe ma ka honua holoʻokoʻa i nā hanana, nā manaʻo, nā hoʻolālā, nā palapala ʻāina a me nā manaʻo ma ke kahakaha ʻana i nā kiʻi a me nā hōʻailona ma nā pōhaku, nā ʻili a me nā mea ʻē aʻe.

Ua ʻike ʻia nā hōʻailona kiʻi mōʻaukala no kahi huaʻōlelo a ʻōlelo paha ma mua o 3000 BC. Hana ʻia kēia mau hōʻailona, ​​i kapa ʻia ʻo pictograms, ma ke pena ʻana i nā ʻili pōhaku me nā puaʻa maoli. ʻO kēia mau puaʻa maoli, ʻo ia nā mea hao hao i loaʻa i ka hematite a i ʻole limonite, nā pālolo keʻokeʻo a melemele, a me nā pōhaku palupalu, ka lanahu, a me nā mineral keleawe. Ua hui pū ʻia kēia mau puaʻa kūlohelohe e hana i kahi palette melemele, keʻokeʻo, ʻulaʻula, ʻōmaʻomaʻo, ʻeleʻele a me ka uliuli. ʻIke pinepine ʻia nā kiʻi kiʻi mōʻaukala ma lalo o nā ʻanuʻu pale a i ʻole i loko o nā ana i pale ʻia mai nā kumu.

ʻO Paviotso Payute e hana ana i nā petroglyphs na Edward S. Curtis, 1924.

Hoʻokumu ʻo Paviotso Payute i nā petroglyphs na Edward S. Curtis, 1924.

ʻO kekahi ʻano like ʻole o ke kamaʻilio ʻana, i kapa ʻia he petroglyphs, ua kālai ʻia, kālai ʻia, a i ʻole ʻia i loko o nā ʻili pōhaku. Ua ʻike ʻia paha kēia milo i loko o ka pōhaku, a i ʻole ua ʻoki hohonu paha i mea e hōʻike ai i nā mea unweathered o ke kala ʻokoʻa ma lalo.

ʻO nā hōʻailona ʻōiwi ʻAmelika e like me ka huaʻōlelo a loaʻa pinepine i hoʻokahi a ʻoi aku paha nā wehewehe a / a i ʻole nā ​​​​manaʻo like ʻole. ʻO ka ʻokoʻa ʻana mai kēlā me kēia ʻohana, i kekahi manawa paʻakikī ke hoʻomaopopo i ko lākou manaʻo, ʻoiai ʻo nā hōʻailona ʻē aʻe i maopopo loa. Ma muli o ke ʻano o ka India ʻohana e ʻōlelo i nā ʻōlelo he nui, ua hoʻohana pinepine ʻia nā hōʻailona a i ʻole "ke kiʻi kiʻi" e haʻi i nā huaʻōlelo a me nā manaʻo. Ua hoʻohana ʻia nā hōʻailona e kāhiko i nā hale, ua pena ʻia ma nā ʻili bufalo a i hoʻopaʻa ʻia i nā hanana koʻikoʻi o ka ʻohana.

Petroglyphs ma ka Petrified Forest o Arizona, i hana ʻia e ka National Park Service.

Petroglyphs ma ka Petrified Forest o Arizona, i hana ʻia e ka National Park Service.

He mau hōʻike koʻikoʻi kēia mau kiʻi no ka hōʻike moʻomeheu a he koʻikoʻi koʻikoʻi koʻikoʻi i ka poʻe ʻōiwi ʻAmelika o kēia wā a me nā mamo a nā poʻe kamaʻāina Sepania mua.

ʻO ka hōʻea ʻana o ka poʻe Spaniards i ke komohana hema i ka makahiki 1540, he hopena koʻikoʻi ia i ke ʻano o ke ola o ka poʻe Pueblo. I ka makahiki 1680, kipi nā ʻohana Pueblo i ke aupuni Sepania a hoʻokuke aku i ka poʻe noho mai ia wahi a hoʻi i El Paso.  Texas ... I ka makahiki 1692, neʻe aku ka poʻe Sepania i ia wahi  Albuquerque ,  mokuʻāina o New Mexico  ... Ma muli o ko lākou hoʻi ʻana mai, ua hoʻololi hou ʻia ka mana o ka hoʻomana Kakolika, ka mea i hōʻemi i ke komo ʻana  Puebloans i ka nui o kā lākou mau hana kuʻuna. ʻO ka hopena, ua hele ka nui o kēia mau hana ma lalo o ka honua a ua hōʻole ka nui o ke kiʻi Puebloan.

Nui nā kumu no ka hana ʻana i nā petroglyphs, ʻaʻole i hoʻomaopopo maikaʻi ʻia e ka lāhui hou. ʻOi aku ka Petroglyph ma mua o ka "kiʻi pōhaku", ke kiʻi ʻana i nā kiʻi a i ʻole ka hoʻohālike ʻana i ke ao kūlohelohe. ʻAʻole pono lākou e huikau me nā hieroglyphs, he mau hōʻailona i hoʻohana ʻia e hōʻike i nā huaʻōlelo, a ʻaʻole pono e manaʻo ʻia he graffiti India kahiko. He hōʻailona moʻomeheu ikaika nā Petroglyphs e hōʻike ana i nā hui paʻakikī a me nā hoʻomana o nā ʻohana a puni.

Nā hōʻailona Indian, totems

Nā hōʻailona ʻōiwi ʻAmelika, nā Totem a me ko lākou manaʻo - hoʻoiho kikohoʻe

He mea koʻikoʻi ka pōʻaiapili o kēlā me kēia kiʻi a he ʻāpana koʻikoʻi o kona manaʻo. Wahi a ka poʻe ʻōiwi o kēia lā, ʻaʻole i hoʻoholo ʻia ke kau ʻana o kēlā me kēia kiʻi petroglyph. ʻO kekahi mau petroglyphs he manaʻo i ʻike wale ʻia e ka poʻe nāna i hana. ʻO nā mea ʻē aʻe he hōʻailona o ka ʻohana, ʻohana, kiwa, a i ʻole ka hui. ʻO kekahi o lākou he mau hui hoʻomana, a ʻo nā mea ʻē aʻe e hōʻike ana i ka mea i hele mai i ia wahi a i kahi a lākou i hele ai. He ʻano hou ko Petroglyphs, ʻoiai ʻaʻole ʻike hou ʻia ke ʻano o nā mea ʻē aʻe, akā mahalo ʻia lākou no ka "poʻe ma mua."

Aia nā kaukani kiʻi kiʻi a me nā petroglyphs a puni ʻo ʻAmelika Hui Pū ʻIa, me ka manaʻo nui loa ma ʻAmelika Hema komohana. ʻOi aku ma mua o nā mea ʻē aʻe ka Petroglyph National Monument ma New Mexico. Manaʻo ka poʻe kālaihonua he 25000 ka nui o nā petroglyphs ma ka 17-mile escarpment. ʻO kahi hapa liʻiliʻi o nā petroglyphs i loaʻa i ka paka mai ka wā Puebloan, aia paha i ka makahiki 2000 BC. ʻO nā kiʻi ʻē aʻe mai ka wā mōʻaukala e hoʻomaka ana i ka makahiki 1700, me nā petroglyphs i kālai ʻia e nā poʻe kamaʻāina Sepania mua. Ua manaʻo ʻia ʻo 90% o nā petroglyphs o ka monument i hana ʻia e nā kūpuna o ka poʻe Pueblo o kēia lā. Ua noho ka poʻe Puebloans ma ke awāwa ʻo Rio Grande ma mua o AD 500, akā ʻo ka ulu ʻana o ka heluna kanaka ma kahi o AD 1300 ua hopena i nā wahi hou he nui.

ʻAkahi hoomalu ana
ʻAkahi Makaʻala
Ma hope o ka ʻino Kauwela
Kau Ikaika
Paw bea ʻO ka hōʻailona maikaʻi
Mauna nui Nui ka nui
ʻo Bird Manaʻo ʻole, mālama ʻole
pua haki honua
Poʻai keʻa haki ʻEhā kau e hoʻohuli ai
E nā hoahānau Lokahi, kaulike, kūpaʻa
Roga Buivola ʻAe maikaʻi
He bufalo ka hale Ka kapu, ka mahalo i ke ola
Ka Lūʻoʻo Ola make ole
Cactus Hoailona waoakua
ʻO nā kapuaʻi coyote a me ka coyote Liki
Nā pua i hala ʻO ka hoaaloha
Nā lā-pō Ke hala nei ka manawa
Ma hope o ka dia Pāʻani i ka nui
Kakaka a me ka pua Lae
Mea maloo Nui ka ʻiʻo
Eagle ʻO ke kuhi
Hulu manu O ka Alii
Ka hoʻopili Hula hoʻolauleʻa
Pau o ke alahele Maluhia, pau ke kaua
Maka ʻino Mālama kēia hōʻailona i ka hōʻino o ka maka ʻino.
E alo i na pua Ka noonoo ana o na uhane ino
ʻEhā makahiki Opio, Opio, Waena, Kahiko
moko Hoailona waoakua
monster niho ʻona ʻO ka manawa e moeʻuhane ai
Ka Uhane Nui ʻO ka ʻUhane Nui ka manaʻo o ka mana ʻuhane āpau a i ʻole ka mea kiʻekiʻe i lanakila ma waena o ka hapa nui o nā ʻohana ʻAmelika.
ʻaʻahu poʻo ʻahaʻaina
Hogan Home mau
Koa kaapuni kana
Kokopelli Ka hookani pila, Fertility
kau iho Ka mana, ka māmā holo
ʻUla uila Ka wikiwiki
kāne ʻO ke ola
Maka o ke kauka kupua Ka Manaʻo
Hoku kakahiaka Hoʻoponopono
Kūlana mauna Wahi hoʻi
Kiki Kea
Paipu maluhia Ceremonial, kapu
Ka ua ʻOhi nui
Nā ao ua Kūlana maikaʻi
Nā āwae nahesa Ikaika
ʻeke noho lio kaapuni kana
lani Ke alakaʻi nei i ka hauʻoli
Snake Hōkeo
Pua ʻumeke Hoʻoikaika
ka lā ʻO ka hauʻoli
Ka pua nani Hoʻoikaika
pale akua lā He ʻuhane ikaika ke Akua Lā ma waena o nā ʻohana India.
Nā kukuna lā Kū mau
Swastika ʻEhā kihi o ka honua, ka pōmaikaʻi
Nā ʻano Home manawa
Kaukoki Hauoli palena ole, Raincaller
Ala hekili Alanui malamalama
Hana wai Ola mau
Ka wāwae o Wolf Kuokoa, holomua
Zuni Bear Kou ola pono

Ke nānā nei ʻoe: Native American Symbols

ʻEā

He poʻe ʻuhane koʻikoʻi nā ʻAmelika ʻAmelika ...

Holoi Wolf a me Wolf Track

ʻO ke ʻano o ka hōʻailona wāwae ʻīlio hae. ʻO ke ʻano o ka hōʻailona ala...

Hoailona hooilo

ʻO ke ʻano o ka hōʻailona huinahā like me ...

Hoailona huinaha

ʻO ke ʻano o ka hōʻailona huinahā like me ...

Paule

Ua hoʻohana nui ʻia ka hōʻailona spider ma Mississippi...

Kiwi ʻulaʻula

Ua hoʻohana nui ʻia ʻo Red Horn i ka moʻomeheu ...

Raccoon

Ua manaʻo ʻia ka hōʻailona raccoon he kiʻi kilokilo no ka mea...

Hoailona Puo

ʻO ka Choctaw Owl Myth: Ua manaʻo ʻia ke akua ʻo Choctaw ...

Hoailona Ola

Hōʻailona o ke ola i loko o ke kanaka ma ka Labyrinth. hōʻailona...